Hoe om te gaan met spookfacturen? Wat moet je doen als je er één ontvangt en wat is het risico?
In dit artikel kijken we naar deze vorm van acquisitiefraude. Hoe deze te herkennen maar ook wat te doen wanneer je erachter komt dat je een spookfactuur hebt betaald.
Wat is een spookfactuur?
Bijna elke ondernemer heeft ooit een spookfactuur ontvangen. Valse facturen zijn bijna niet te onderscheiden van echte facturen. Oplichters gebruiken geavanceerde methoden om je geld af te nemen en om twijfel te zaaien over de noodzaak om een betaling te doen.
Het logo van een bestaand bedrijf of instelling wordt vaak gekopieerd. In tegenstelling tot veel phishing-e-mails maken oplichters vaak geen spelfouten of grammaticafouten. Alleen in vrijwel onopvallende regeltjes, geschreven in een minuscuul lettertype, kan worden gelezen dat het slechts om een aanbieding gaat en dat het helemaal geen factuur is.
Als de oplichter je zo’n ‘factuur’ stuurt lijkt het alsof er een zakelijke relatie bestaat tussen jou en de verzendende onderneming en op basis van de ontvangen factuur lijkt het dat je ergens iets hebt besteld of een contactformulier hebt ingevuld en je gegevens hebt verstrekt. Op deze manier probeert de oplichter je waakzaamheid te verminderen. Door zo’n factuur te betalen kun je soms een langlopend contract afsluiten dat niet eenvoudig te annuleren is.
Waar halen oplichters je gegevens vandaan?
Informatie over je eigen onderneming is openbare informatie. Dit is te vinden in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Oplichters gebruiken deze database om nepfacturen op te stellen.
Over wat voor soort oplichting gaat dit?
De spookfactuur valt onder acquisitiefraude. Dit soort fraude omvat ook telefonische oplichting. In veel gevallen kan de ondernemer worden overgehaald om een factuur te betalen voor een product dat hij helemaal niet heeft besteld of voor een dienst die niet is uitgevoerd of zelfs om een langetermijncontract te ondertekenen voor producten of diensten die nergens voor nodig zijn.
Is het afgeven van een valse factuur een misdrijf?
Acquisitiefraude, van spookfacturen tot misleidende aanbiedingen, kost ondernemers ongeveer vier tot vijf miljoen euro per jaar.
Voorheen werd het grootste deel van dit soort fraude niet als een misdrijf beschouwd. Vanaf 1 juli 2016 is dit veranderd. Op deze dag is een wet van kracht geworden, waardoor de bewijslast wordt omgekeerd. Voorheen moest de ondernemer bewijzen dat hij werd misleid. Nu moet de verkoper bewijzen dat hij handelde in overeenstemming met alle regels en dat de ondernemer correct door hem was geïnformeerd.
Bovendien is de bescherming verbeterd tegen oneerlijke handelspraktijken, zoals het aanbieden van gratis producten die in werkelijkheid moeten worden betaald of misleiding tijdens een aankoop tegen een zeer aantrekkelijke prijs die door de extra verborgen kosten in werkelijkheid veel hoger blijkt te zijn.
Waar kun je oplichting middels een valse factuur melden?
Als je het slachtoffer bent geworden van oplichting kunt je dit melden bij de politie. Voorheen was er geen mogelijkheid om het betaalde geld terug te vorderen. Nu, dankzij de nieuwe wet, is deze mogelijkheid er wel. Je kunt ook contact opnemen met de Fraudehelpdesk.
Hoe kan dit soort oplichting worden voorkomen?
- Betaal nooit blindelings een factuur.
- Verifieer de aankoop van een product of de afgenomen dienst.
- Controleer vervolgens of het juiste bedrag is gefactureerd. Het komt voor dat het factuurbedrag helemaal niet overeenkomt met de prijs die eerder was overeengekomen voor het product of de dienst.
- Controleer ook de factuurgegevens van het bedrijf. Niet alleen op internet, maar ook op de Fraudehelpdesk, waar bekende spookfacturen en andere oplichting zijn verzameld.
- Het bovenstaande is ook van toepassing op telefonische oplichting. Het fraudecontrolepunt van Fraudehelpdesk heeft recent veel klachten ontvangen over verdachte telefoontjes uit het buitenland, waarna de telefoonrekening plots honderden euro’s hoger blijkt te zijn. Bel nooit buitenlandse nummers terug die je niet kent!
- Controleer online (buitenlandse) telefoonnummers van gemiste oproepen. In veel gevallen vind je dan informatie over oplichting en misbruik die door derden is gemeld.
- Laat je niet onder druk zetten om zo snel mogelijk te betalen. Het is niet ongewoon voor frauduleuze verkopers om te dreigen dat je abonnement verloopt, dat informatie over je bedrijf wordt verwijderd of dat er andere nadelige gevolgen zullen zijn. Dat doen ze om je waakzaamheid te verkleinen.
- Koop nooit zomaar iets over de telefoon. Als de persoon om bevestiging vraagt, vraag dan om het contract per e-mail of post te verzenden zodat je alles op zwart-wit hebt en je erover kunt nadenken voordat je een overeenkomst aangaat.
- Lees voordat je iets betaalt of ondertekent de gehele tekst aandachtig door, inclusief de voorwaarden. Heel vaak kom je door ‘de kleine lettertjes’ erachter dat je te maken hebt met een aanbieding en geen factuur.
Twijfel?
Twijfel je over de echtheid van een ontvangen factuur? Neem dan contact met ons op. Samen zullen we beoordelen of je te maken hebt met een oplichter of niet.
Meer informatie over spookfacturen vindt u op de website van de Kamer van Koophandel: