Fałszywe faktury

Jak sobie poradzić z fakturami-fantomami? Co należy zrobić, gdy się takową otrzyma i jakie jest tego ryzyko?

W dzisiejszym blogu przyjrzymy się tej formie oszustwa akwizycyjnego. Jak je rozpoznać i co zrobić, gdy dopiero po fakcie stwierdzimy, że zapłaciliśmy fakturę, której nie trzeba było wcale płacić.

Czym jest faktura-fantom?

Niemal każdy samodzielny przedsiębiorca otrzymał kiedyś fakturę-fantom. Fałszywe faktury są prawie nie do odróżnienia o faktur prawdziwych. Oszuści używają wyrafinowanych metod, by wyciągnąć od nas pieniądze i nie zasiać ziarna wątpliwości o konieczności dokonania wpłaty na ich konto.

Często kopiowane jest logo istniejącej firmy lub instytucji. W odróżnieniu od wielu e-maili phishingowych, oszuści nie popełniają błędów ortograficznych ani gramatycznych. Jedynie w prawie niezauważalnej linijce tekstowej, napisanej mikroskopijnym drukiem, można czasem zauważyć, że jest to tylko oferta, a nie faktura.

Wysłanie nam faktury sugeruje, jakoby między nami a firmą wysyłającą istniała relacja biznesowa i na podstawie otrzymanej faktury może nam się wydawać, iż gdzieś coś zamówiliśmy, albo wypełniliśmy jakiś formularz kontaktowy i udzieliliśmy naszych danych. W ten sposób oszust próbuje uśpić naszą czujność. Płacąc fakturę lub podpisując dokument przy odbiorze, można czasem wpakować się w długotrwałą umowę, od której nie szybko się uwolnimy.

Skąd oszuści mają nasze dane?

Informacja o własnym przedsiębiorstwie jest informacją publiczną. Można ją znaleźć w Rejestrze Handlowym Izby Gospodarczej (Handelsregister van de Kamer van Koophandel). Oszuści korzystają z tej bazy danych i wykorzystują ją w celu preparowania fałszywych faktur.

O jakiego rodzaju oszustwo tu chodzi?

Faktura-fantom podlega pod oszustwo akwizycyjne (acquisitiefraude). Do tego rodzaju oszustwa zaliczane jest także naciąganie i wprowadzanie w błąd drogą telefoniczną, jak również w bezpośredniej rozmowie akwizytora z potencjalnym klientem. W wielu przypadkach przedsiębiorca daje się namówić na zapłacenie rachunku za produkt, którego wcale nie zamówił, za usługę, która wcale nie została wykonana, albo i nawet podpisze długotrwałą umowę o produkty czy usługi, które do niczego nie są potrzebne.

Czy wystawienie fałszywej faktury jest przestępstwem?

Oszustwo akwizycyjne, od faktur-fantomów do zmylających ofert, kosztuje przedsiębiorców rocznie około czterech do pięciu milionów Euro.

Do niedawna większość tego typu oszustw nie była uznawana jako przestępstwo. Od 1 lipca 2016 to się zmieniło. Z tym dniem weszła w Holandii w życie ustawa, dzięki której ciężar dowodu zostaje odwrócony. Wcześniej to przedsiębiorca musiał udowodnić, że został wprowadzony w błąd. Teraz to akwizytor musi udowodnić, iż działał zgodnie ze wszystkimi zasadami, oraz że przedsiębiorca został przez niego prawidłowo poinformowany.

Oprócz tego poprawiła się ochrona przed nieuczciwymi praktykami handlowymi, typu: oferowanie darmowych produktów, które w rzeczywistości jednak muszą zostać zapłacone, albo naciąganie na dokonanie zakupu za bardzo atrakcyjną cenę, która przez dodatkowe, najpierw przemilczane koszty, w rzeczywistości okazuje się o wiele wyższa.

Gdzie można zgłosić oszustwo fałszywą fakturą?

Jeśli stałeś się ofiarą oszustwa, możesz zgłosić to na policję. Kiedyś nie było szansy na odzyskanie straconych pieniędzy. Teraz, dzięki nowej ustawie, ta możliwość zaistniała.

Można również skontaktować się z punktem meldunkowym oszustw, tak zwaną Fraudehelpdesk.

Jak można zapobiec temu rodzajowi oszustwa?

• Nigdy nie płać żadnej faktury na ślepo.
• Po pierwsze, upewnij się, czy kiedykolwiek skorzystałeś z zakupu produktu lub z usługi firmy, która fakturę wystawiła.
• Następnie sprawdź, czy zafakturowano ci właściwą kwotę. Zdarza się, że kwota na fakturze totalnie nie zgadza się ceną, jaka wcześniej za produkt czy usługę była uzgodniona.
• Sprawdź także dane firmy fakturującej. Nie tylko w Internecie, ale także na stronie Fraudehelpdesk, gdzie można przejrzeć listę grasujących fałszywych faktur i innych oszustw (alerts fraudehelpdesk)
• Powyższe odnosi się również do oszustw telefonicznych. Punkt meldunkowy oszustw Fraudehelpdesk otrzymuje ostatnio wiele skarg dotyczących podejrzanych połączeń z zagranicy, po zakończeniu których rachunek za telefon nagle okazuje się setki euro wyższy. Nigdy nie dzwoń z powrotem na zagraniczne numery, których nie są Ci znane!
• Sprawdzaj w Internecie numery (zagranicznych) telefonów, których połączeń nie odebrałeś. W większości przypadków ukaże ci się informacja o oszustwach i nadużyciach, którą zaraportowały osoby przed Tobą.
• Nie daj się zmusić do jak najszybszej zapłaty. Nierzadko akwizytorzy-oszuści “grożą”, iż właśnie wygasa u nich Twój abonament, że informacja o Twojej firmie zostanie usunięta lub nastąpią innego rodzaju konsekwencje. To wszystko, byś pod presją nie myślał logicznie i stracił czujność.
• Nigdy nie zobowiązuj się telefonicznie do nabycia czegokolwiek. Jeśli osoba po drugiej stronie telefonu domaga się Twojego potwierdzenia, zażądaj przesłania umowy przez e-mail lub pocztą, żebyś otrzymał wszystko czarno na białym i mógł się przed podjęciem zobowiązania spokojnie zastanowić.
• Zanim cokolwiek zapłacisz lub podpiszesz, przeczytaj dobrze całą treść tekstu, również regulamin firmy fakturującej oraz linijki napisane drobnym maczkiem. Bardzo często właśnie na podstawie tych małych literek okazuje się, że mamy do czynienia z ofertą, a nie z fakturą.

Wątpliwości

Masz wątpliwości, czy faktura, którą otrzymałeś, jest prawdziwa, a nie potrafisz tego sam ocenić? Skonsultuj się z nami. Razem ocenimy, czy masz do czynienia z oszustwem.